Sankcja kredytu darmowego

Czym jest sankcja kredytu darmowego i kiedy ma zastosowanie?

Rynek usług finansowych jest w pełnym rozkwicie, o czym świadczą zalewające nas reklamy, w których uśmiechnięty doradca bankowy jest gotów przychylić nam nieba, oferując kredyt, który pozwoli na natychmiastowe spełnienie każdego naszego pragnienia. W realnym życiu natomiast umowy kredytu bankowego pełne są rozmaitych pułapek, kryjących się w terminologii finansowej i prawnej używanej w umowach kredytowych.

Jakie obowiązki banku podlegają sankcji kredytu darmowego?

Z tego względu dla ochrony konsumenta wprowadzono wiele regulacji prawnych, które mają umożliwić kredytobiorcy porównanie ofert kredytowych oraz podjęcie decyzji o skorzystaniu z kredytu na podstawie możliwie najpełniejszej wiedzy co do warunków, na jakich kredyt jest udzielany, oraz konsekwencji jego zaciągnięcia. Umowa kredytu konsumenckiego musi więc zawierać przedstawione w jasny i przejrzysty sposób postanowienia odnoszące się do jego całkowitego kosztu oraz wskazywać na wszystkie uprawnienia z mocy prawa przysługujące konsumentowi jako słabszej stronie stosunku umownego, objętego z tego powodu szczególną ochroną przez państwo.

Kiedy konsument może skorzystać z sankcji kredytu darmowego?

Zapisy umowy o kredyt konsumencki, jak podkreśla się w orzecznictwie europejskim, muszą być transparentne, weryfikowalne i jednoznaczne nie tylko pod względem gramatycznym, ale przede wszystkim ekonomicznym. Na ich podstawie każdy uważny i rozsądny przeciętny konsument powinien być w stanie samodzielnie oszacować konsekwencje ekonomiczne zawarcia umowy kredytowej.

Jakie korzyści daje sankcja kredytu darmowego kredytobiorcy?

Na wypadek niewywiązywania się przez banki z tych ustawowych obowiązków wprowadzono – w prawie europejskim, a następnie w prawie polskim – szczególną sankcję nakładaną na banki, określaną jako sankcja kredytu darmowego. Dzięki niej kredytobiorca ma prawo do spłaty kredytu bez odsetek i innych kosztów, jeśli kredytodawca naruszył określone przepisy ustawy o kredycie konsumenckim. W praktyce oznacza to, że w przypadku niedopełnienia przez bank obowiązków ustawowych konsument spłaci jedynie kapitał kredytu, co może przynieść mu znaczne oszczędności, gdyż pobrane przez bank prowizje, opłaty oraz raty odsetkowe podlegają zwrotowi na rzecz kredytobiorcy.

Procedura zgłoszenia sankcji kredytu darmowego – krok po kroku

Obowiązki umowne banku zagrożone sankcją kredytu darmowego to m.in.:

jasne i precyzyjne wskazywanie wysokości RRSO (Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania), która musi uwzględniać nie tylko oprocentowanie kredytu, ale również wszystkie obowiązkowe opłaty (np. ubezpieczenie);
prawidłowe informowanie o całkowitym koszcie kredytu oraz jego składowych w postaci oprocentowania, prowizji, opłat, a także o sposobie określania ich wysokości;
pełne poinformowanie o warunkach wcześniejszej spłaty kredytu i prawie do zwrotu części jego kosztów w zakresie proporcjonalnym do okresu skrócenia umowy kredytu;
jasne określenie procedury i warunków, na jakich koszty kredytu mogą ulec zmianie;
wskazanie w umowie na przysługujące konsumentowi prawo odstąpienia od umowy ze wskazaniem terminu, w którym możliwe jest skorzystanie z tego uprawnienia oraz kwotowego określenia w stawkach dziennych wysokości odsetek należnych kredytodawcy w przypadku odstąpienia od umowy.

Ograniczenia i terminy związane z sankcją kredytu darmowego

Jeżeli dojdzie do naruszenia przez bank tych obowiązków umownych, kredytobiorca może się powołać na konkretne naruszenia przez bank przepisów ustawy o kredycie konsumenckim i złożyć do banku pisemne oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego. Zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim uprawnienie do powoływania się na sankcję kredytu darmowego wygasa z upływem roku od dnia wykonania umowy. Oznacza to, iż roczny termin na skorzystanie z sankcji kredytu darmowego rozpoczyna się najpóźniej z dniem spłaty kredytu.

Kto może skorzystać z sankcji kredytu darmowego?

Należy przy tym pamiętać, iż sankcja kredytu darmowego dotyczy wyłącznie kredytów konsumenckich, czyli umów o kredyt zawartych przez osobę fizyczną na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą. Nie należą do nich kredyty, których wysokość przekracza 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż polska.